چاپ روی پارچه میتواند بسیار باکیفیت یا بسیار بیکیفیت باشد! همه چیز از جمله کیفیت طرح، ماندگاری چاپ و زیبایی آن، به این بستگی دارد که چه تکنیک چاپ پارچهای را انتخاب کردهاید. روشهایی مثل چاپ دیجیتال، چاپ سابلیمیشن، چاپ حرارتی و غیره، هرکدام مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارند که بسته به نوع پارچه، تیراژ سفارش و هدف استفاده، باید هوشمندانه انتخاب شوند. در ادامه، با ۷ روش رایج چاپ پارچه آشنا میشوید تا بدانید چرا بعضی چاپها چشمنوازند و بعضی دیگر چندان چنگی به دل نمیزنند.
مقایسه روشهای چاپ پارچه برای انتخاب درست
قبل از اینکه پروژه چاپ پارچه را شروع کنید، درباره نوع پارچه، نوع طرح، میزان بودجه و تیراژ سوالاتی بپرسید. این کار کمک میکند بهترین تکنیک و متریال را برای پروژه انتخاب کنید و نتیجه مطلوبی بگیرید. متداولترین روشهای چاپ پارچه را با کاربردها و مزایای هر کدام، در ادامه مرور میکنیم.
چاپ سابلیمیشن (Sublimation Printing)
در چاپ با دستگاه سابلیمیشن ابتدا طرح را روی کاغذ مخصوص با مرکب سابلیمیشن (تصعیدی) چاپ کرده و سپس تحت گرما و فشار بالا (حدود ۱۹۵–۲۱۵ °C) قرار میدهند. مرکب سابلیمیشن در این شرایط به حالت گازی درآمده و در عمق الیاف پلی استر نفوذ میکند. پارچه مناسب برای این روش تنها پارچههای دارای حداقل ۶۰–۷۰٪ پلی استر یا پوشش پلی استری هستند.
- کاربرد رایج: لباس ورزشی، پرچم، پرده تبلیغاتی، کوسنهای پلی استری.
- مزایا: کیفیت بالا، رنگ بسیار زنده با مرکب سابلیمیشن، ماندگاری عالی، بدون برجستگی محسوس.
- معایب: محدودیت جنس پارچه، هزینه دستگاه بالاست، مناسب فقط برای پارچه روشن.
چاپ دیجیتال مستقیم DTG
چاپ مستقیم را با هد جوهرافشان روی پارچه (عموماً نخی) انجام میدهند. این تکنیک نیاز به آمادهسازی سطح با مایع مخصوص دارد، تا رنگ به صورت یکنواخت جذب آن شود. چاپ دیجیتال مستقیم برای انواع پارچه، بخصوص پارچه از جنس پنبه خالص یا ترکیبات الیاف سلولزی مناسب است و روی الیاف کتان رنگ روشن نتیجه بهتری میدهد.
کاربرد: تیشرتهای سفارشی، تولید محدود با جزئیات دقیق و رنگهای متنوع.
مزایا: وضوح و جزئیات بسیار بالا، زیبایی ظاهری و طرح یکپارچهشده با بافت پارچه.
معایب: هزینه بالا به ازای هر قطعه، زمان چاپ نسبتاً طولانی.
چاپ دیجیتال با رنگ پیگمنت یا راکتیو
یکی از انواع چاپ پارچه که آن را در فهرست چاپ دیجیتال پارچه دستهبندی میکنیم، چاپ دیجیتال بدون نیاز به کوتینگ اولیه (پیگمنت) یا چاپ با واکنش شیمیایی به الیاف (راکتیو) است. این روش نیاز به تثبیت رنگ با بخار یا اشعه مادون قرمز دارد و روی مدیای پنبهای، ویسکوز و بعضی پارچههای پلی استر سلولزی قابل اجراست.
کاربرد: لباسهای نخی (مثل تیشرت یا روسری)، تولیدات کوچک تا متوسط.
مزایا: سرعت بالا، رنگهای دقیق و پایداری مطلوب.
معایب: درخشندگی کمتر از سابلیمیشن، کاهش کیفیت با شستوشوی مکرر، نیاز به تخصص در تثبیت رنگ راکتیو.
چاپ DTF (Direct-to-Film)
برای چاپ پارچه به روش DTF طرح مورد نظر را ابتدا روی فیلم مخصوص چاپ میکنند، سپس پودر چسبنده مخصوصی روی آن زده و طرح را با پرس حرارتی به پارچه منتقل میکنند. این تکنیک تقریباً روی هر جنس پارچهای اعم از نخی، الیاف مصنوعی، ترکیبی و حتی پارچه توری یا مشبک قابل استفاده است.
کاربرد: سفارشهای تیراژ پایین/متوسط، چاپ لوگو، چاپ روی کلاه، کیف، لباسهای متنوع.
مزایا: قابل تطبیق با هر جنس و رنگ پارچه، قابل اجرا در تیراژ بسیار کم، بدون نیاز به آمادهسازی اولیه، دوام خوب در شستوشو.
معایب: نیاز به دقت در اجرای فرآیند.
بیشتر بخوانید: بهترین انواع دستگاه چاپ روی تیشرت
چاپ سیلک اسکرین (Screen Printing)
منظور از چاپ سیلک، استفاده از شابلون مشبک برای عبور رنگ از روی قاب به پارچه است. در این روش چاپ پارچه و منسوجات؛ هر رنگ با یک شابلون جداگانه روی پارچه اعمال میشود. تقریباً تمام پارچهها مخصوصاً پارچههای نخی یا الیاف مصنوعی را میتوان به این روش طرحدار کرد.
کاربرد: تیشرت تبلیغاتی، لباس فرم سازمانی، پارچه دکوراتیو و تولیدات انبوه.
مزایا: رنگهای زنده و واضح، هزینه مقرون به صرفه در تیراژ بالا، دوام بسیار خوب.
معایب: هزینه بالا برای تیراژ کم (به خاطر شابلونسازی)، محدودیت در نشان دادن جزئیات بسیار دقیق، آمادهسازی زمانبر.
چاپ روتاری (Rotary Screen Printing)
چاپ روتاری که به آن چاپ غلتکی هم میگویند، شبیه چاپ سیلک است که در آن به جای شابلون، از غلتک استوانهای برای انتقال طرح و رنگ به پارچه استفاده میکنند. این روش چاپ روی پارچه بیشتر برای مصارف صنعتی و تولیدات انبوه کاربرد دارد.
کاربرد: تولید رومبلی، پرده، ملحفه، لباس انبوه.
مزایا: سرعت بسیار بالا، هزینه پایین به ازای هر متر
معایب: هزینه اولیه بالا، مناسب برای تیراژ بزرگ.
روشهای سنتی هنری (باتیک، چاپ قالبی/مهر چوبی)
قبل از ظهور مرکب سابلیمیشن و فناوریهای جدید دستگاههای چاپ دیجیتال، روشهای سنتی مثل باتیک و مهرهای چوبی را برای انتقال طرح روی پارچه به کار میبردند. در روش باتیک، باید بخشهایی از پارچه با لایهای از موم پوشانده شود تا مانع از نفوذ رنگ در آن نواحی شود. سپس پارچه را در رنگ غوطهور میکنند و پس از خشکشدن، موم را با حرارت یا حلال از آن حذف میکنند.
در چاپ مهر چوبی نیز، طرح مورد نظر به صورت دستی روی یک قطعه چوب حکاکی شده و پس از آغشتهکردن به رنگ، قالب چوبی روی پارچه کوبیده میشود. امروزه، این دو روش سنتی را اغلب برای خلق آثار هنری یا تولیدات خاص و محدود استفاده میکنند.
کاربرد: پارچههای هنری، پوشاک دستساز، رومیزی، پردههای تزئینی، سوغاتی.
مزایا: جلوه هنری خاص و اصیل، بدون نیاز به تجهیزات صنعتی، هزینه پایین در اجرای دستساز.
معایب: زمانبر و نیازمند نیروی انسانی ماهر، دقت پایین، مناسب تولید تیراژ بسیار پایین.
جدول مقایسه تکنیکهای چاپ پارچه
| روش چاپ پارچه | تیراژ مناسب | جنس پارچه | مزیت کلیدی |
محدودیتها و معایب |
| سابلیمیشن | متوسط تا بالا | پلی استر (>۶۰٪) | رنگ نفوذی با ماندگاری بالا | محدود به پلی استر روشن |
| DTG | کم تا متوسط | پنبه/سلولزی | جزئیات رنگی و نرم در طرح | هزینه بالا، محدودیت در پارچه تیره |
| پیگمنت/راکتیو | کم تا متوسط | سلولزی و برخی پلی استر | تثبیت شیمیایی پایدار | کمرنگ شدن با شستوشو، پیچیدگی فرایند |
| DTF | کم تا متوسط | تقریباً همه پارچهها | انعطافپذیری جنس، چاپ سفید روی تیره | لایه فیلم مشخص، نیاز به دقت |
| سیلک اسکرین | متوسط تا بالا | همه جنس ها | هزینه کم در تیراژ بالا، رنگ زنده | نیاز به ساخت شابلون، پیچیدگی جزئیات |
| روتاری | خیلیبالا | پارچههای رول صنعتی | سرعت و یکنواختی برای تولید انبوه | سرمایهگذاری بسیار بالا |
| سنتی هنری (باتیک/قالبی) | بسیار کم | پنبهای طبیعی | ارزش هنری و جلوه سنتی | زمانبر، نیاز به مهارت دستی |
هزینه چاپ پارچه با کدام روش بهصرفهتر است؟
قیمت چاپ پارچه با روشهای مختلف یکسان نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد. تکنیک چاپ، جنس پارچه، تعداد رنگها، تیراژ سفارش، میزان جزئیات طرح و البته تجهیزات مورد استفاده همگی در هزینه چاپ روی پارچه نقش دارند. مثلاً چاپ با مرکب سابلیمیشن یا چاپ DTF برای سفارشهای کمتیراژ ممکن است اقتصادیتر باشد، در حالی که چاپ غلتکی و سیلک اسکرین برای تولید انبوه مناسباند و هزینه نهایی هر متر پارچه را کاهش میدهند.
این نکته هم در نظر بگیرید که روشهایی که نیاز به آمادهسازی اولیه یا پرداخت نهایی دارند، هزینه بیشتری خواهند داشت.
کدام روش چاپ روی پارچه برای شما مناسبتر است؟
کسانی که برای چاپ روی پارچه به مراکز فنی و هنری مراجعه میکنند، بودجه و سلیقه متفاوتی دارند. برای بعضیها کیفیت چاپ و وضوح طرح و رنگ در اولویت است، و بعضی دیگر ترجیح میدهند قیمت چاپ پارچه برایشان ارزان تمام شود. انتخاب درست باید بر اساس کیفیت مورد انتظار، تیراژ سفارش و بودجه باشد. برای دریافت مشاوره تخصصی، تهیه مرکب سابلیمیشن و خرید دستگاه چاپ پارچه، با فروشگاه نوین تاک در تماس باشید.
بدون دیدگاه